Patlamadan Korunma Dökümanı – ATEX Nedir?
Patlamadan korunma dökümanı işyerinde bulunan çalışanların olası bir patlama anında yapılması gerekenleri ve patlama meydana gelmemesi için yapılması gerekenleri belirten belgeler toplamıdır. Bu belgelerde çalışanların sağlık ve güvenliği esas alınmıştır. ATEX, Fransızca “ATmosphéres EXplosives” kelimelerinin ilk hecelerinin birleşiminden oluşmuş bir kelimedir. ATEX sertifikası parlayıcı ve kolay yanıcı ortamlarda kullanılan ürünlerin yapıldığı yer için alınan uluslararası bir sertifikadır.
- Patlamadan Korunma Dokümanı (PKD) Hazırlanması
- ATEX 137 Yönetmeliğine Göre Güvenlik Muayenesi
- ATEX – Exproof
Patlayıcı Atmosferler anlamına gelmektedir. Patlayıcı, parlayıcı ve kolay yanıcı ortamlarda kullanılan ürünlere ve üretimin yapıldığı yere alınan uluslararası sertifikadır.
Proses güvenliği; üreticilerin üst seviyede önem göstermesi gereken, yasal çerçevesi SEVESO ve ATEX gibi yönetmelikler ile düzenlenmiş kritik süreçlerden biridir.
PATLAMADAN KORUNMA DOKÜMANI (PKD) HAZIRLANMASI
30.04.2013 tarih ve 28633 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Çalışanların Korunması Hakkında Yönetmelik” gereğince patlayıcı ortam oluşması ihtimali bulunan işyerleri “Patlamadan Korunma Dokümanı” hazırlamakla yükümlüdür.
Yönetmeliğe göre yanıcı, parlayıcı ve patlayıcı kimyasalların bulunduğu tüm alanlarda patlayıcı alan ZONE (BÖLGE) hesabının yapılması gerekmektedir.
Ne Yapıyoruz?
Patlamadan Korunma Dokümanı hazırlanmadan önce kuruluşunuzda ayrıntılı olarak inceleme yaparak veri topluyoruz.
Patlama risklerini belirleyip değerlendirerek, tehlikeli alanlarla ilgili hesaplama ve sınıflandırma yapıyoruz.
Proses şartlarını göz önünde bulundurarak, tehlikeli alanlara göre belirlenen asgari gerekliliklerle ilgili bilgi veriyoruz.
Çalışma alanlarının durumu ve cihazların uygunluk kontrolü sonrası, alınması gereken önlemleri belirliyoruz.
Havalandırma koşulları, patlamanın etkisinin azaltılması, patlayıcı ortam oluşmasını önleme gibi konularda yol gösteriyoruz.
Patlamadan Korunma Dokümanını hangi firmalar hazırlamalıdır?
Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Çalışanların Korunması Hakkında Yönetmelik; 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamına giren ve patlayıcı ortam oluşma ihtimali bulunan işyerlerinde uygulanmaktadır.
Patlamadan Korunma Dokümanı hazırlanması gereken iş yerlerine aşağıdaki örnekler verilebilir.
- LPG ve Diğer Petrol Ürünleri Üretim, Dolum ve Dağıtım Tesisleri
- Kimyasal Madde Üreten, Depolayan Yerler
- Kimyevi Tahlil Laboratuvarları
- Boya İşlemi Yapılan, Boyahane İçeren İşletmeler
- Boya ve Tiner İmalathaneleri
- Un, Şeker, Nişasta Fabrikaları
- Margarin, Zeytinyağı ve Diğer Yağ İmalathaneleri
- Ham Deri İmalathaneleri
- Kâğıt Fabrikaları
- Alüminyum, Ağaç Tozu Ortaya Çıkan İşletmeler vb.
Fakat öte yandan, yanıcı, parlayıcı ve patlayıcı her türlü kimyasalı bulunduran, üreten, işleten, kullanan, depolayan ve dolumunu yapan tesisler, Patlamadan Korunma Dokümanı hazırlamakla yükümlüdürler.
ATEX 137 YÖNETMELİĞİNE GÖRE GÜVENLİK MUAYENESİ
(ATEX 137 [99/92/AT] – Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik)
İşyerlerinde oluşabilecek patlayıcı ortamların tehlikelerinden çalışanları korumak amacıyla alınması gereken önlemler ATEX 137 yönetmeliğinde belirlenmiştir. Patlayıcı ortamların söz konusu olabileceği işletmeler bu yönetmeliğin gereklerini karşılamalı ve işyerindeki çalışanların sağlık ve emniyetini güvence altına almalıdırlar.
ATEX 137 yönetmeliğine göre güvenlik muayenesi, patlayıcı ortamlar ihtiva eden işyerlerinin bu yönetmelik kapsamında detaylı bir değerlendirilmesini içerir. Bu yönetmeliğe göre muayenesi gerçekleştirilen işyerleri için, eğer yönetmeliğe uygunlukları tam olarak tespit edilmişse ATEX 137 uygunluk raporu düzenlenir. Bu rapor, söz konusu işyerinin patlayıcı ortamlarda çalışanlar için bütün tedbirleri aldığını belirtir.
ATEX – Exproof
Muhtemel Patlayıcı Ortamda Kullanılan Teçhizat Ve Koruyucu Sistemler
‘’Explosive’’ ve ‘’Atmosphere’’ kelimelerinin kısaltması olan, ATEX olarak da bilinen Muhtemel Patlayıcı Ortamda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile İlgili Yönetmelik (2014/34/AB), ürünlerin aşırı şartlar altında göstermesi gereken tepkileri ve karşılaması gereken gereklilikleri belirlemektedir. 2014/34/AB Yönetmeliği ülkemizde 30 Haziran 2016’ta Resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi ve uygulanmaya başladı.
Artık her türlü işletmede proses güvenliği büyük önem taşımaktadır. Bu yüzdendir ki, prosesin güvenliği ile ilgili çok sayıda teknik düzenleme mevcuttur. Güvenlik yönetim sistemleri, SEVESO, ATEX 137 Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Çalışanların Korunması Hakkında Yönetmelik ve 2014/34/AB Muhtemel Patlayıcı Ortamda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler hakkındaki bu yönetmelikler proses güvenliğini sağlamak için oluşturulmuş yönetmelikler bütünün birer parçalarıdır.
ATEX’i temelde ikiye ayırmak mümkündür. Bunlardan ilki, 2014/34/AB yönetmeliği kapsamında gerçekleştirilen ürün güvenliği ile ilgili belgelendirme ve ürünün CE ve Exproof markalanması üzerine yapılan çalışmalardır. İkincisi ise yönetmeliğin adından da anlaşılacağı üzere patlayıcı ortamlarda çalışan personelin olası tehlikelerden korunması için alınması gereken önlemler ile ilgilenmektedir. Szutest olarak her iki alanda da hizmet sunabilmekteyiz.
2014/34/AB Muhtemel Patlayıcı Ortamda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile ilgili yönetmelik, bu teçhizat ve sistemlerin yanı sıra, patlayıcı ortamlar dışındaki amaçlar için kullanılan ancak patlama tehlikelerine karşı teçhizatın ve koruyucu sistemlerin emniyetli çalışması için gerekli olan veya buna katkı sağlayan cihazları, kumanda cihazları ve ayarlama donanımlarını da kapsamaktadır.
Yönetmelik; ürünleri, kullanım yerindeki Gaz, Toz, buhar ve sis muhtevasına, ürünün kullanım şekli ve ürün özelliklerine göre farklı sınıflara ayrılmaktadır. Örneğin, madenlerde kullanılan ekipmanlar ile maden dışında kullanılan ekipmanlar farklı, içten yanmalı ve elektrikli motorlar ile diğer teçhizatlar farklı sınıflara dâhil olmaktadır. Bu sınıflara da bağlı olmak kaydı ile ürünlere, Komisyon tarafından belirlenen Yeni Yaklaşım Çerçevesi kapsamında uygulanan Modüler sistem uygulanmak kaydı ile ürün uygunluğu değerlendirilmekte ve belgelendirilmektedir.
Proses güvenliğinin öneminin bilincinde bir yaklaşım ile Szutest olarak, ürünlerin CE ve Exproof markalama maksatlı uygunluğunun değerlendirilmesi ve belgelendirilmesi için üreticilerimize iş ortakları aracılığıyla hizmet vermekteyiz.